Γράφει ο Σπύρος Συμεών
Όλοι έχουμε δει κάπου είτε σε πινακίδες, είτε σε αναρτήσεις, είτε σε κάποια αναφορά για τον αρχαιολογικό χώρο του Ασκληπιείου του αρχαίου Τριχωνίου στην Γαβαλού.
Το αρχαίο Τριχώνιο αποτελούσε μια σπουδαία πόλη της Αιτωλίας στην αρχαιότητα.
Σήμερα ακριβώς δίπλα στον κεντρικό δρόμο της Γαβαλούς μπορεί κανείς να αντικρίσει έναν στεγασμένο υπαίθριο αρχαιολογικό χώρο ο οποίος δυστυχώς είναι πάντα κλειστός, ευτυχώς όμως είναι ορατός από το πεζοδρόμιο. Πέρα από την αναγραφή της πινακίδας που πληροφορεί τον κάθε περαστικό ότι είναι το Ασκληπιείο του αρχαίου Τριχωνίου δεν υπάρχει κάτι άλλο που να πληροφορεί τον επισκέπτη τι ήταν αυτό, πότε ανακαλύφθηκε, πότε ήταν σε χρήση καθώς και ποια η χρήση του.
Το πιο σπουδαίο όμως είναι ότι μεγάλο μέρος της σημερινής Γαβαλούς αποτελεί κάτ ουσίας "αρχαιολογικό χώρο" μιας και όλοι οι ντόπιοι έχουν να λένε ότι σε διάφορες εκσκαφές έχουν βρεθεί αρχαιότητες.....
Λίγοι όμως γνωρίζουν τα πολλά ευρήματα που έχει δώσει το αρχαίο Τριχώνιο στους αρχαιολόγους τα οποία δυστυχώς βρίσκονται διάσπαρτα σε αρχαιολογικά μουσεία της χώρας και όχι στον φυσικό τους χώρο. Ναι η Γαβαλού θα μπορούσε να έχει ένα εντυπωσιακό μουσείο με εκθέματα από το αρχαίο Τριχώνιο. Θα μου πείτε τώρα ότι δεν γίνεται σε κάθε αρχαιολογικό χώρο να φτιάχνουμε κι ένα μουσείο. Ναι και είναι απόλυτα φυσικό θα σας έλεγα κι εγώ. Αλλά ο αρχαιολογικός χώρος του αρχαίου Τριχωνίου έχει ζωή για 2.500 χρόνια. Η ανθρώπινη παρουσία δεν χάθηκε από αυτήν την περιοχή όπως π.χ. από την αρχαία Πλευρώνα, της Οινιάδες κλπ... Αλλά δύσκολοι καιροί για τέτοια πράγματα. Αλλά θα μπορούσε...!!
Το Ασκληπιείο είναι ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα Ασκληπιεία του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Η χρήση του έφτασε στο απόγειο της κατά τον 3ο έως και τον 2ο π.Χ. αιώνα ενώ η λατρεία του θεού Ασκληπιού συνεχίστηκε για έναν ακόμη αιώνα τουλάχιστον.
Ο χώρος που σήμερα μοιάζει με θεμέλια ενός παλιού οικήματος αποτελείται απο ένα δίχωρο ορθογώνιο κτίσμα το ένα εκ των οποίων χρησίμευε στην παραμονή των ασθενούντων οι οποίοι προσδοκούσαν την ίαση τους ενώ το δεύτερο στην φύλαξη των αναθημάτων που προσέφεραν κατά καιρούς οι ασθενείς είτε προς ευχαριστία για την ίαση τους είτε ως αίτημα για την γιατρειά τους. Τι είναι τα αναθήματα; Τα τάματα!!!!!
Στο νέο αρχαιολογικό μουσείο της Ιεράς Πόλεως του Μεσολογγίου "Ξενοκράτειον" που άνοιξε πριν λίγους μήνες τις πύλες του φυλάσσονται μεταξύ άλλων και τρεις θεές από το αρχαίο Τριχώνιο.
Ναι ναι ούτε μία ούτε δύο αλλά τρεις θεές.
Πρόκειται για τρία αγάλματα στα οποία είναι εμφανή η φθορά του χρόνου ενώ κοινό τους χαρακτηριστικό είναι ότι βρέθηκαν και τα τρία ακέφαλα. Ενδεχομένως οι κεφαλές τους να έχουν καταστραφεί η απλώς να είχαν αποκοπεί από αρχαιοκάπηλους ενός άλλου αιώνα και να κοσμούν κάποιο μουσείο ή ιδιωτική συλλογή χωρίς να είναι γνωστή η προέλευση τους. Ίσως κάποια στιγμή όμως να ξανά ενωθούν με το υπόλοιπο σώμα τους και να αγαλιασθούν και τα γλυπτά αλλά και οι γλύπτες τους.
Βρέθηκαν και οι τρεις μέσα σε ένα αρχαίο πηγάδι το 1933. Ίσως εκεί τοποθετήθηκαν είτε για να προφυλαχθούν είτε και να είχαν τοποθετηθεί από κάποιον που αποσκοπούσε σε κάτι άλλο που ούτε ο Κολοκοτρώνης δεν θα τολμούσε να διανοηθεί και η Νέμεσις να τα προφύλαξε κι έτσι αυτός που τα τοποθέτησε εκεί για να τα μετακινήσει αργότερα δεν επέστρεψε ποτέ για να ολοκληρώσει το έργο του, ίσως...
Το ένα πρόκειται για την θεά Άρτεμη,
Το άλλο για την θεά Αφροδίτη,
Ενώ το τρίτο δυστυχώς δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμη ποια θεά απεικονίζει..
Οι αρχαιολόγοι θεωρούν πως αυτά τα τρία αγάλματα ίσως βρίσκονταν σε κάποια οικεία που την διακοσμούσαν και πιθανότατα να αποτελούσαν μέρος μιας μεγαλύτερης διακόσμησης που περιελάμβανε κι άλλες θεές ή και μούσες.
Και τα τρία αγάλματα είναι εξαιρετικής τέχνης και προέρχονται από την ελληνιστική περίοδο.
Είναι οι τρεις θεές από το αρχαίο Τριχώνιο που για αιώνες είχαν χαθεί και βγήκαν ξανά στο φως σα να ήθελαν οι ίδιες να αποκαλυφθούν, σα να ήθελε ο πλάστης τους, που σμυλευσε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις μορφές τους πάνω στο μάρμαρο για να τις κάνει γνωστές ανά τους αιώνες δίχως ο ίδιος να θέλει να φανεί...εντυπωσιακές!!!