Στην Μακρυνεία καθώς παίρνουμε τον ανηφορικό δρόμο για την άνω Γαβαλού και οδεύουμε προς το ιστορικό και αξιοθαύμαστο Κελλάκι ( ή αλλιώς Κελί) που είναι αφιερωμένο στην Παναγία και εορτάζει της Ζωοδόχου Πηγής συναντάμε στην περιοχή Καραχαλέϊκα ένα εκκλησάκι το οποίο εορτάζει σήμερα κατά την ανάμνηση της μετακομιδής των λειψάνων του Αγίου Νικολάου.
Το εκκλησάκι αυτό πρωτοχτίστηκε το 1902 και ήταν δώρημα, μαζί με το μικρό κτήμα που το πλαισίωνε, του Σπυρίδωνος Καραχάλιου ενός αξιοσέβαστου γεοκτήμονα της περιοχής της Μακρυνείας ο οποίος είχε συμμετάσχει και σε ελληνοτουρκικούς πολέμους.
Έχαιρε σεβασμού ακόμη και από την πολιτειακή ηγεσία της χώρας μας ενώ αν και έχει περάσει ένας αιώνας ακόμη είναι γνωστό από στόμα σε στόμα και από γενιά σε γενιά ότι όταν είχε επισκεφθεί την Μακρυνεία ο νομάρχης Αιτωλοακαρνανίας στις αρχές του 20ου αιώνα όταν κατεύθασε στην πλατεία της Γαβαλούς ο Σπυρίδων Καραχάλιος, ο ίδιος ο νομάρχης από σεβασμό προς το πρόσωπο του, του παραχώρησε την θέση του δίδοντας του την καρέκλα που είχε στηθεί δίπλα στο βάθρο.
Το εκκλησάκι αυτό άρχισε να αποτελεί το κέντρο της περιοχής τότε, μιας και ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της Γαβαλούς διέμενε στην περιοχή εκείνη και μάλιστα δίπλα του ενταφιάσθηκαν και αρκετοί κάτοικοι της περιοχής μολονότι πλέον ορατοί είναι μόνο δύο τάφοι. Εκεί ενταφιάσθηκε και ο κτήτορας του ναού αγίου Νικολάου μαζί με τα μέλη της οικογένειας του και μάλιστα στα νοτιοανατολικά της εκκλησίας αυτής όπου σήμερα οι τάφοι αυτοί έσβησαν και πριν 3 χρόνια φυτεύτηκε ένα μικρό κυπαρίσσι από τον μικρότερο σε ηλικία απόγονο του που φέρει το όνομα του εις δόξαν, ανάμνησιν αλλά και τιμήν του κτήτορος του ναού.
Τέλη της δεκαετίας του '70 το τοπικό εκκλησιαστικό συμβούλιο πήρε την πρωτοβουλία της ανακατασκευής του ναού με τα δομικά υλικά του ήδη υπάρχοντος ναού. Ένας από τους δωρητές, και μάλιστα ο μεγαλύτερος ήταν ο εγγονός του πρώτου κτήτορος και αν και δεν ήθελε αυτό να γραφτεί (διότι δεν δωρήσε για να δοξαστεί αλλά για να δοξάσει) το εκκλησιαστικό τότε συμβούλιο αποφάσισε να αναγράφει το όνομα του σε εικόνα του τέμπλου ώστε να περάσει τρόπον τινά στην ιστορία και να μην χαθεί στην λήθη του χρόνου.
Δίπλα στον ναό σώζονται σήμερα σε καλή κατάσταση δύο τάφοι, ο ένας εκ των οποίων του 1956 και ανήκει στον γιο του πρώτου κτήτορος.
Για πολλές δεκαετίες η νύφη, ονόματι Άννα Καραχάλιου, του πρώτου κτήτορος έως και τα βαθιά της γεράματα (κοιμήθηκε την δεκαετία του '80 σε ηλικία 109 ετών) τελούσε πάντοτε την καλοκαιρινή περίοδο με τον ιερέα του χωριού της Γαβαλούς μια θεία λειτουργία στην οποία συμμετείχαν και οι πάλαι ποτέ κάτοικοι της περιοχής οι οποίοι είχαν εγκαταλείψει την περιοχή στο δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα. Σε αυτήν την θεία λειτουργία πάντοτε κερνούσε λουκούμια αλλά και νερό από την ζαχαρόβρυση ενώ για πολλά συναπτά έτη ιερουργός της θείας λειτουργίας ήταν ο αείμνηστος π. Νικόλαος Αρτίκος ο οποίος έχαιρε σεβασμού από όλους τους κατοίκους του χωριού αλλά και αγαπούσε ιδιαιτέρως την Άννα Καραχάλιου η οποία φρόντιζε κάθε εικόνισμα της περιοχής καθώς και το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου αλλά και τον μικρό ελαιώνα δίπλα από τον ναό τον οποίον η ίδια με.κοπο είχε δημιουργήσει με αγάπη για τον Άγιο.
Τα τελευταία χρόνια έγινε όπως αναφέρουν στο χωριό μια προσπάθεια αναβίωσης εκείνης της μάζοξης ανήμερα του εορτασμού του Αγίου Νικολάου στις 20 Μαΐου ενώ την τελευταία χρονιά (2016) όπου εορτάσθηκε με λαμπρότητα και αγιορείτικη μεγαλοπρέπεια ο Άγιος Νικόλαος είχε μεριμνηθεί ώστε να υπάρχει προς προσκύνηση και λείψανο του αγίου προς πνευματική ενίσχυση των πιστών.
Έκτοτε επέστρεψε ξανά στον προγενέστερο ταπεινό εορτασμό με συμμετοχή ολίγων πιστών.
Να σημειωθεί ότι από το 2016 έναντι του ναού κυματίζει η γαλανόλευκη σημαία προς τιμήν των αγωνιστών κατά την επανάσταση του 1821 αλλά και των μεταγενέστερων ελληνοτουρκικών, ελληνοϊταλικού και ελληνογερμανικού πολέμου οι οποίοι προέρχονταν από την περιοχή με πρώτον και καλύτερο τον Δημήτριο Μακρή, λημέρια του οποίου αποτελούσαν οι περιοχές του Ζυγού.
Άγιε Νικολάε θαυματουργέ, ναυτικών προστάτα και Καραχαλέϊκων το καύχημα πρέσβευε υπέρ πάντων των εις σε προστρεχόντων!!!
.....του Κωνσταντίνου Κατσαρού, πτυχιούχου Θεολογικής σχολής Α.Π.Θ.
