Του Σ.Σ.Κ. για την Romfea.gr
Το Κελί ή αλλιώς το Κελλάκι της Γαβαλούς όπως είναι ιδιαιτέρως γνωστό το Μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής στην ευρύτερη περιοχή της Μακρυνείας πανυγηρίζει δύο φορές τον χρόνο, ανήμερα της Ζωοδόχου Πηγής την Παρασκευή της Διακαινησίμου αλλά και στις 23 Αυγούστου στα εννιάμερα της Παναγίας, στην απόδοση της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου
Άγνωστο το πώς και το γιατί το μοναστήρι αφιερώθηκε στην Παναγία και μάλιστα στην Ζωοδόχο Πηγή, ίσως διότι η μονή έχει και πολλές πηγές με πόσιμο νερό, εξάλλου και το μοναστήρι αποτελούσε πηγή πνευματικής ζωής για τους κατοίκους της γύρω περιοχής.
Η εικόνα της Παναγίας της Κελιώτισας, της Παναγίας του Κελιού, της Κυράς των Αγγέλων φυλασσόταν στην Μονή μέχρι πριν λίγες δεκαετίες και έκτοτε όταν ερήμωσε το μοναστήρι οπότε για ασφάλεια μεταφέρθηκε η εικόνα Της στον Ιερό Ναό της Αγίας Φωτεινής σε θρόνο επι του Ιερού Βήματος ανακαινισμένη πλέον...αν και η Παναγία δεν είχε έννοια για αυτό...
Πρόκειται για μια εικόνα της Παναγίας βρεφοκρατούσας διαστάσεων περίπου 90εκ.*61.5εκ. Στην εικόνα αυτή η Παναγία έχει μια πολύ ιδιαίτερη και γλυκιά μορφή αλλά και τα χρώματα που χρησιμοποίησε ο αγιογράφος είναι πολύ γλυκά και ζεστά με αποτέλεσμα να διαχέεται μια ηρεμία μα και στοργή μέσα από την αγιογραφική τέχνη της συγκεκριμένης απεικόνισης της Θεοτόκου.
Δεξιά και αριστερά της Παναγίας σε νέφη βρίσκονται δύο άγγελοι υπό την μορφή δόξης και υμνολογίας οι οποίοι στέφουν την Θεοτόκο, την Κυρά τους, την Κυρά των Αγγέλων, την Γερόντισσα του Κελιού, την Κελιώτισα με περίλαμπρο στέμμα ενώ στα χέρια τους κρατούν και την δόξα της "ονομασίας" Της ως "ΜΡ" "ΘΥ" δηλαδή Μήτηρ Θεού ενώ πλάγια αριστερά το πρώτο της προσωνύμιο ως Κυρίας των Αγγέλων.
Η εικόνα είναι του 19ου αιώνα και πιθανόν να είναι αντίγραφο προγενέστερης εικόνας της Παναγίας που αποτελούσε την Έφορο του Κελιού.
Ενώ πρόκειται για δέηση του Νικολάου Γεωργακοπούλου δια χειρός Ιερομονάχου Γεωργίου χωρίς να αναφέρεται ο χρόνος της αγιογράφισης Της ούτε και ο τόπος.
Η εικόνα της Παναγίας πήρε το προσωνύμιο Κελιώτισσα μιας και το μοναστήρι είναι ευρέως γνωστό ως Κελί ή Κέλλακι και οι κάτοικοι πάντοτε Την αποκαλούσαν ως Παναγία του Κελιού ή Παναγία Κελιώτισσα.
Οι αναμνήσεις των παλαιότερων ως προς το Κελί είναι άρρητα συνδεδεμένες με την μορφή της Παναγίας μέσα από αυτήν την απεικόνιση, μέσα από την γλυκύτητα, την θερμή, την στοργή και την ζεστασιά που εκπέμπει μέσα από την Αγία Εικόνα Της.
Οι γηραιότεροι την ενθυμούνται ως μικρά παιδιά μέσα από το κατανυκτικό φως του καντηλιού που σιγόκαιγε μπρος Της ακοίμητο, διακόνημα τότε ενός λαϊκού (του Δ.Κ.) που εγκαταβίωνε με την οικογένειά του στο Κελλάκι δίπλα από το καθολικό, δίπλα από το σπίτι της Θεοτόκου.
Αυτοί ήταν οι τελευταίοι καθημερινοί διακονητές Της μα κι η Παναγιά τους συντρόφευε εκείνα τα δύσκολα τα χρόνια...έως ότου κοιμήθηκαν και ενταφιάστηκαν πλησίον του τελευταίου μοναχού της Μονής και πλέον η Κελιώτισα τους συντροφεύει στην Βασιλεία του Υιού Της...
Σήμερα από την Ιερά Μονή σώζεται μόνο το επιβλητικό πέτρινο σταυροειδή με τρούλο Καθολικό της χτισμένο το 1788 και προσφάτως ανακαινισμένο.
Η ευρύτερη περιοχή αποτελούσε λημέρι του μεγάλου οπλαρχηγού της Ρούμελης κατά τον αγώνα της απελευθέρωσης από τον Τούρκικο ζυγό και ηγέτη της Τρίτης φάλαγγας κατά την έξοδο του Μεσολογγίου Δημητρίου Μακρή ο οποίος ήταν θρέμμα της Γαβαλούς.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που αντιλήφθηκαν κατά τις πανυγήρεις Της μια άρρητη ευωδία στους χώρους της εκκλησίας και ιδιαιτέρως μέσα από το Άγιο Βήμα.
Παναγιά μου Κελιώτισσα κυρά της Μακρυνείας, κυρά των αγγέλων, κυρά και αφέντρα των χριστιανών, βασίλισσα λαμπρή μα και μάνα στοργική πρέσβευε και δια εμέ.
Αμήν.
